Samenvatting Die Frau
vom Checkpoint Charlie
Fluchtpläne:
Van een (inmiddels vroegere) collega Kerstin krijgt Jutta
een briefje met haar adres waar ze vervolgens naar Mirco moest vragen. Mirco
(met een Jugoslavisch accent) regelt voor haar een vlucht naar het westen. Wel
kost dit 50000 Mark en een aanbetaling van 5000 Mark. Eerst vertrouwt ze het
niet omdat de aanbetaling zo hoog is. Maar toch is geld niet het probleem omdat
ze genoeg van haar vader heeft ontvangen en ze heeft veel goede verhalen over
Jugoslaven gehoord.
Op donderdag gaat ze weer naar Mirco en ontvangt van hem dan
het pakketje waarmee ze naar het westen kan in ruil voor het geld.
De avond voor de reis gaat ze nog naar het graf van haar
moeder om daar de lievelingsbloemen van haar moeder te brengen. Daar vraagt ze
zich weer af waarom ze niet met haar vader is meegegaan naar Aachen in plaats
van naar haar moeder te luisteren die terug wou naar Dresden. Haar vader zond
haar regelmatig pakjes maar toch vond ze het jammer dat hun gezin gescheiden
was.
Haar vader ging trouwen, waardoor haar moeder ook een nieuwe
man zocht, daardoor kreeg ze nog een broer. Uiteindelijk stierf haar stiefvader
want hij was heel erg ziek. Haar moeder
werd ongelukkig in Dresden. Soms hadden ze het idee om dan samen naar het
oosten te gaan .
Ze trouwde en kreeg twee kinderen, Claudia en Beate. Maar
toch was ze niet gelukkig. Ze wilde naar het westen en voelde zich slechts kort
gelukkig met haar man.
Die Flucht:
Ze hebben er alle drie zin in , in het westen. Ze willen opa
graag ontmoeten en verlangen naar de vrijheid. Jutta behandelt haar dochters
als een partner, waardoor ze ook meehelpen in het huishouden. In beide tassen
van de meiden heeft ze 2000 Mark gestopt, voor noodgevallen. Het is heel erg
warm en ze rusten even uit. Ze drinken wat en plotseling wordt de handtas
gestolen. Alles zat erin: de paspoorten, het rijbewijs en het geld.
Jutta vraagt zich af waarom dit nu een dag voor de vlucht
moet gebeuren. Ze moeten wachten op Milan, want die zou hun meer vertellen over
de reis naar Bukarest. De kinderen raken in paniek want weten niet meer wat er
gaat gebeuren. Die nacht kan ze bijna niet slapen. Ze belt uiteindelijk haar
oom Martin in het westen op.
Ze komt tot een geniaal plan, om naar de Botschaft te gaan.
De vrouw van der Botschaft der Bundesrepublik Deutschland in Bukarest is heel
vriendelijk. Ze moet nieuwe pasfoto’s maken en dan kunnen er paspoorten gemaakt
worden. Alleen had ze niet gedacht aan het visum. Ze werd bang maar bedacht
zich dat niemand haar wat kon doen omdat op papier stond: Jutta Gallus-Wagner
wonend in Bad Wildungen. Bij de militie waren ze echter wantrouwend. Daardoor
moest ze haar documenten daar laten en kon ze ze pas om zes uur ophalen.
Plotseling wordt Jutta aangehouden door dri e mannen. Ze
deed alsof er niets aan de hand was en vroeg wat er is. De mannen zeggen dat er
iets niet klopt met de papieren. Ze moet naar het vliegveld komen. Ze voelde
dat het een val was en probeerde eronder uit te komen, maar het lukte niet.
Vernehmung in Bukarest
Op het vliegveld aangekomen moet Jutta haar paspoort e.d.
laten zien. De man die haar verhoort noemt de hele diefstal een truc om naar
het westen te komen. De man probeert haar te laten vertellen dat ze de grens
wilde passeren. Uiteindelijk lukt dat hem ook want ook de dochters worden
verhoord en vertellen eerlijk wat ze van plan waren. Op het vliegveld geeft ze
een stewardess een brief, die ze moet afleveren bij het Ambt voor Binnenlandse
relaties in Bonn. Vijf dagen worden ze op het vliegveld vastgehouden. Op 1
september gaan ze vliegen met de binnenlandse vlucht. Ook tijdens deze vlucht
wordt Jutta weer ondervraagd. De kinderen gaan samen naar een tehuis.
Die Untersuchungshaft
De eerste nacht bracht ze door in de Stasi-U-Haft. Daar
wordt ze behandeld als gevangene (er worden foto’s gemaakt, vingerafdrukken
gemaakt e.d.). Daarna komt ze in een 1 persoons krankenzimmer. Vervolgens komt
ze in een kamer die ze deelt met Ilse en Birgit. 3 Weken lang wordt Jutta dagelijks
verhoord. Steeds dezelfde vragen, over hoe ze bij de reis kwam en wie mee
hebben geholpen. Ze dwingen haar het te vertellen door de straf steeds hoger te
maken. De ondervrager doet alsof ze helemaal niet van haar kinderen houdt door
al deze acties. Ze hoort via-via dat haar kinderen in een kinderheim in Munzig
zitten. De ondervrager begint over de tv-serie waar haar dochter Claudia in
speelt en biedt haar aan dat ze deze mag kijken, door de serie wordt ze erg
emotioneel. Wel vindt ze het vreemd dat ze hier niets voor hoeft te doen.
Das Urteil und Hoheneck
Door Manfred Kurze wordt haar straf voorgelezen: 3 jaar
gevangenisstraf. Ze moet het uitzitten in de vrouwengevangenis in Hoheneck. Ze
vindt het belachelijk dat ze zo’n hoge straf krijgt terwijl ze niemand pijn
heeft gedaan of heeft beledigd. Ze wil vrijheid en geen dictatuur meer. Op 5
januari vertrekt haar trein naar Hoheneck. Het is totaal niet hygiënisch en
lijkt op een zwijnenstal. Ze stoppen hormonen in het eten om het allemaal nog
onmenselijker te maken. Ze verlangt hier naar de dood en rust. Het meest
bezorgd is ze om het feit dat Beate en Claudia haar misschien niet meer zullen
vertrouwen. Met Elke (bijnaam Fussel), ook een vrouw die daar zit, praat ze
regelmatig. Door haar kan ze het wat meer aan. Wanneer Elke een Amerikaans lied
zingt wordt ze meegenomen en komt ze twee weken later helemaal mager terug.
Uiteindelijk ging Fussel naar het westen na 18 maanden uitgezeten te hebben.
Jutta wordt verplicht deel te nemen aan politiek onderwijs, maar dit doet ze
niet. Ze wordt met andere vrouwen weleens naar een kamer gebracht waar ze
wijdbeens moeten gaan staan en waar ze worden betast om te laten zien wie de
macht heeft.
In april wordt ze naar het ministerie van Staatssicherheit
gebracht. Ze bieden haar aan dat ze naar het westen mag maar dan zonder
kinderen. Ze neemt het aanbod aan want ze kan niet langer meer in zo’n staat
leven. Ze proberen haar nog om te praten
door haar te zeggen dat ze niet van haar kinderen houdt, anders was ze wel hier
gebleven.
Entlassung in den Westen
Op 17 februari 1984 gaat ze naar de Karl-Marx Stadt. Hier
treft ze Heidi weer, ze vertelt over haar zoon die waarschijnlijk ontvoerd is.
Elke woensdag is er transport, iedereen hoopt dan weer dat hun naam genoemd
wordt.
Jutta moet eerst nog in een cel verblijven, voor twee
maanden. Hier wordt haar verteld dat haar dochters geen visum kunnen krijgen
voor West-Duitsland en dat haar kinderen bij de ex-man wonen. Ze proberen haar
nog steeds in het oosten te houden voor haar kinderen. Als ze naar het westen
gaat moet ze ook haar opvoedingsrecht afstaan. Jutta ondertekende de verklaring
want ze had nog genoeg kansen om met haar kinderen in contact te blijven. Ze
krijgt een telegram dat zegt dat haar vader in het ziekenhuis ligt en nu een
longoperatie ondergaat. Jutta ontvangt de vluchtpapieren zodat ze eindelijk
naar het Westen kan. Op 17 februari kwam ze van Hoheneck van het transport en
op 18 april zal ze eindelijk naar Gieβen vertrekken en ook haar rijbewijs
werd weer terug gegeven.
Toen ze over de grens was werd ze hartelijk ontvangen met
broodjes en sap. Voor Jutta was de vrijheid zo overweldigend dat ze het niet
echt kon bevatten. In Gieβen deelde ze haar kamer vier vrouwen. Bij de BND werden ze
tot in detail uitgehoord over het leven in het oosten. Hier kon je weer gewoon
vers fruit kopen. Als alle adressen uitgewisseld zijn, ging Jutta met de trein
naar Bad Wildungen, naar haar oom. Twee jaar later dan gepland en zonder meiden
maar wel een ervaring rijker.
Der Kampf um Claudia
und Beate
Toen Jutta door oom Martin werd opgehaald, hoorde ze dat
haar vader aan een longembolie is overleden. Ze had zo gehoopt om met haar
vader over haar moeder e.d. te kunnen praten, nu heeft ze alleen Martin en
tante Ilse nog. Jutta wil niet afhankelijk zijn dus huurt ze een kleine
zolderkamer in Lobbach, daarna een huis in Stuttgart-Weilimdorf. Ondertussen
heeft ze brieven naar hulporganisaties gestuurd om haar dochters terug te
krijgen, ze zagen helaas geen mogelijkheden concreet te handelen. Tijdens een
evenement van de IGFM (Internationalen Gesellschaft für Menschenrechte) ontmoet
ze Erhard Göhl. Door hem krijgt ze een plek in ZDF-Magazin. Hierdoor krijgt ze
bekendheid (ze heeft ook een protestactie bij checkpoint charlie gehouden). Er
kwamen mensen van radio en TV op haar af. Ondertussen ging ze ook in
hongerstaking want ze wil haar kinderen terug (die bekendheid kan haar daar bij
helpen). Ze weet niet of alles wel helpt, want ze hoort maar niets van de DDR.
Ze besluit de broeder (Claus) te ontmoeten in Praag, van hem krijgt ze
tekeningen van haar kinderen en andere spullen. Ze gaf hem groente en fruit
voor de meiden mee. De kinderen mogen maar niet terug, de DDR probeert alles om
ze in het land te houden.
Op zondag middag ontmoet ze Gerhard Löwenthal. Ze praat met
hem over dat ze haar kinderen zo erg mist. Dat het enige lichtpunt is dat ze
Fussel af en toe ziet, ze geeft Jutta weer moed. Ze gaat, in plaats van kerst
te vieren, naar de DDR-vertegenwoordiging. Daar ontmoet ze een Amerikaanse journalist
die Jutta een reportage zal sturen.
Ze krijgt een brief van een man die post naar de DDR kan
sturen en weer kan ontvangen. Hier maakt Jutta gebruik van, dan kan ze
tenminste in contact met haar dochters blijven. Veel hulp krijgt ze ook van
Erich und Inge Danschat (van organisatie Hilfrufe von Drüben) die haar een
luisterend oor bieden. Door hulp van de IGFM kan ze tegen het bestaan van de
DDR protesteren.
Voor april 1985 werd een audiëntie van Erich Honecker bij de
paus aangekondigd. Daardoor ging Jutta ook protesteren (om extra druk op de
paus te krijgen). Hiervoor wordt ze opgepakt en moet ze in een cel verblijven.
Uiteindelijk komt ze vrij door de IGFM met een aantal journalisten.
De volgende dag ontmoet ze de paus. De paus vindt dat
kinderen bij hun moeder moeten zijn. Daarna gaat ze met Gisela Mauritz naar het
ministerie voor binnenlandse zaken. Ze hoort verhalen van anderen, die net als
haar iets met de DDR hebben. Haar conclusie is dat alles eigenlijk toebehoord
aan de DDR (de mensen, de gezondheid, het land e.d.). De SED moet ervoor zorgen
dat mensen trouw blijven aan de DDR.
In juli 1985 is de 10e KSZE-konferenz in
Helsinki, hier gaan ministers van 30 landen met elkaar praten over de wereld.
Jutta maakt zich met handboeien vast en gooit de sleutel weg. Op haar shirt
heeft ze staan: GROBE MENSCHENRECHTSVERLETZUNG IN DER DDR! KINDER DÜRFEN NICHT
ZU IHRER MUTTER! Mensen wilden haar weghalen, maar dat lukte niet. Een massa
mensen kwam om haar heen staan evenals journalisten. Door politie wordt ze
meegenomen, maar ze had zich voorbereid met een brief voor Hans-Dietrich
Genscher (minister).
In een hotel ontmoet Jutta Gallus Hans-Dietrich. Hij vertelt
haar dat het oosten en westen niet zo goed kunnen samen werken. Hij zal met mr.
Fischer overleggen, Jutta maakt van de situatie gebruik door ook naar Oskar
Fischer te gaan en vertelt daar nogmaals haar verhaal. Hij zegt dat hij ook de
andere kant van het verhaal wil horen om eerlijk te kunnen oordelen. Als ze het
hotel uit loopt krijgt ze een brief: voor een persconferentie. Ze belt met
iemand van de JGFM maar ze zeggen dat ze het beter niet kan doen. Ze doet het
dus ook niet.
Die Kinder kommen
Als reactie op Helsinki ontvangt Jutta een brief waarin
staat dat ze druk bezig zijn om het voor elkaar te krijgen haar dochters naar
het westen te krijgen. Van de IGFM krijgt ze een uitnodiging voor de 25 jaar
Berliner Mauer. Ze heeft een protest doek in haar shirt gestopt waarop staat:
KEINE GROSSEN SPRÜCHE-VIER JAHRE TRENNUNG VON MEINEN KINDERN SIND GENUG.
Hierdoor krijgt ze nog meer aandacht en ruzie met Walter Priesnitz. 17 maanden
heeft ze niets meer van zich laten horen, dan krijgt ze een briefje van haar
kinderen (14-01-1988) waarop staat dat ze heel graag naar huis willen.
Waarschijnlijk heeft Alfred Dregger hier iets mee te maken. Ze spreekt hem aan,
hij kan haar helaas geen antwoord geven op de vraag of er al een uitspraak is.
Walter Friesnitz vertelt haar dat haar dochters dit jaar nog thuis komen, hier
gelooft Jutta in.
De DDR heeft van alles aangeboden om de dochters in het
oosten te houden, maar ze willen niet. Uit Berlijn krijgt ze een brief van Dr.
Vogel dat haar kinderen naar huis mogen. En eindelijk op 24 augustus 1988
ontvangt ze een telegram dat ze eraan komen. Na 6 jaar zijn ze er eindelijk
weer, het is een gelukkig samenzijn met veel tranen en knuffels.
Im Kaufhaus des
Westens
In KaDeWe in Berlijn gaan de drie dames winkelen, Beate en
Claudia vinden het maar raar, al die producten waar ze in het oosten zo lang
voor moesten wachten hier gewoon los in de winkel liggen. De dochters zijn heel
volwassen geworden. Jutta ontdekt dat ze hun geld nog in de rugtas hebben (4000
Mark), waar 5 jaar gevangenis op staat. Gerhard Löwenthal geeft ze een warm
welkom. Overal zijn fotografen, waardoor ze heel laat weer thuis komen.
Eindelijk is Jutta tevreden.
Oh wie schön ist
Amerika
De drie vrouwen hebben een reis naar Amerika geboekt. In
Washington gaan ze met een limousine rondrijden en langs het witte huis. In
Miami gaan ze naar het strand en naar Walt Disney. De dochters gaan na de reis
weer naar school, en Jutta werkt als handelsvertegenwoordigster in
reclameborden op sportvelden. Zo heeft ze genoeg vrije tijd om te kunnen
genieten van haar dochters. Jutta ontdekt ook dat het niet goedkoop is om in
het westen te leven, door allerlei verzekeringen en schoolkosten.
Adventsfeier für
Häftlinge
500 mensen komen samen om vrijheid te vieren van de DDR.
Veel van hen hebben nog familie in het oosten. Claudia en Beate zingen een
eigen gemaakt lied over het scheiden van kinderen en hun ouders. De meiden
hebben aansluiting op het gymnasium gevonden. Het kost Jutta veel moeite om het
gezin te onderhouden.
August 1989
Één jaar later en met een reis naar Mallorca in het
vooruitzicht, krijgt Jutta een brief om een jong paar uit Dresden naar het
Westen te krijgen. Ze twijfelt want ze wil zelf geen gevaar lopen maar wel
mensen helpen die ook in dezelfde situatie zitten als zij zat. Uiteindelijk
doet ze het toch en brengt ze eerst de vrouw in de kofferbak weg en later haalt
ze de man uit het oosten op en brengt ze die naar het westen. Er gebeurt niets.
De vrouwen vieren 25 Augustus weer omdat het dan precies een jaar geleden is
dat ze weer samen kwamen. Jutta is bang voor een burgeroorlog door al die
demonstranten op straat. Ze doet mee met een actie ‘de muur moet weg’. De
tegenpartij vindt dat de Berlijnse Muur een heus bouwwerk is. Ze zegt dat zij
vindt dat mensen die ingemuurd zitten niet vrij zijn. Niet alle westelijke
partijen zijn tegen de muur, wat Jutta niet begrijpt. De uitvluchtmogelijkheden
worden steeds kleiner. De IGFM hoort dat de russen onder geen omstandigheden de
kazernes gaat verlaten. Alle mensen gaan protesteren, en uiteindelijk gaat de
grens open. Iedereen is blij en vrolijk als het op de TV te zien is. Jutta kan
niet goed slapen want nu zijn niet alleen de ‘gewone burgers’ vrij maar ook
mensen vòòr de dictatuur.
Akteneinsicht in
Dresden
Beate heeft een danschoreografie voor haar eindopdracht
gemaakt. Jutta en Claudia mogen ook komen kijken. Ze heeft een ‘muur dans’
gemaakt ter ere van haar moeder , die heeft gestreden voor hun vrijheid maar
ook die van Duitsland. Inmiddels verdient Jutta genoeg om een huis in Starnberg
te kunnen huren. Nog steeds durft Jutta niet terug naar Dresden, ze vertrouwt
het nog niet. De meiden willen ook niet terug, want ze hebben in München
vriendschap gesloten.
Bettina Franke zegt dat Jutta even een formulier moet
invullen dat ze de akten overhandigd heeft gekregen. Jutta wil weten of ze nou
eindelijk kan weten wat er nou precies allemaal is gebeurd. Alles staat erin,
welke tijdschriften ze las en met wie ze omging en heel veel brieven van haar
kinderen
Een gedicht van Romain Rolland geeft haar weer kracht om
verder te gaan.
Zu Besuch in Hoheneck
De vrouwengevangenis in Hoheneck wordt verbouwd als hotel,
om te voelen hoe het was om in de gevangenis te zitten. Jutta maakt het
eigenlijk niets uit, die tijd is voorbij. Maar als ze uitnodiging krijgt om te
komen, doet ze dat wel. Zeer emotioneel om er weer te zijn maar ze kan er
zonder boos te zijn naar toe gaan. Veel vrouwen hebben hier allerlei ziektes
gekregen, depressies e.d. De vrouwen die er zaten waren tussen 16-22 jaar.
Sommige van hen hadden zelfs 20 jaar gevangenis straf gehad.
Jutta heeft een weekend naar Ammersee gepland met
vriendinnen. Haar vriendinnen proberen voor haar weer een man te vinden maar
Jutta moet er eerst niets van weten. Haar vriendinnen gaan even kaarten, maar
Jutta wil even naar buiten (langs het meer lopen). Hier komt een vreemde man
naast haar zitten. Hij zag er goed uit, kort haar met een bril een vriendelijk
gezicht en een zeer charmante lach. Ze houden een gesprek over gezond eten. De
man heet Jürgen en woont in Scheidung. Ze vinden elkaar erg leuk en gaan
uiteindelijk samenwonen.
Die Talk-Show
Jutta wordt gevraagd voor een talkshow om haar geschiedenis
te vertellen. Ook in de uitzending is Cornelia Froboess die over haar
kinderstar-imago praat. Toen ze thuis kwam wordt ze vriendelijk ontvangen door
de trotse Claudia, Beate en Jürgen. Beate is een vrije danseres in een
Cabaretshow. Claudia bij een reclamebureau. Ze hielden zich niet meer bezig met
politiek.
Am Checkpoint Charlie
Sinds de omkering is Jutta niet meer in Berlijn geweest. Ze
ging naar het Maritim Hotel ( twee dagen voor de rest van de familie). Alles is
zo anders geworden. Als ze Checkpoint Charlie nadert wordt ze heel warm, hier
heeft ze al die emoties gehad. Gelukkig zullen nu de mensenrechten in de klas
worden besproken en zal iedereen weten hoe belangrijk ze zijn. Nu is checkpoint
charlie een gedenkplaats. Op twee afbeeldingen in het museum van checkpoint
charlie staat Jutta onder de naam: Die Frau vom Checkpoint Charlie.
Als de rest er ook bij komt (d.w.z. Beate, Claudia en
Jürgen) voelt het voor Jutta heel raar. Eerst helemaal zonder familie en nu
volledig met familie bij Checkpoint Charlie. Jürgen vertelt haar dat hij vindt
dat het tijd is voor een echt partnerschap. In de checkpoint charlie bar
bestellen ze een checkpoint charlie cocktail…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten